Το κείμενο αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας συλλογικής εργασίας της Εκπαιδευτικής Κοινότητας1 Ελεύθερου Λογισμικού και Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα, που απευθύνεται στο Υπουργείο Παιδείας και στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Περιλαμβάνει προτάσεις για την αξιοποίηση του ελεύθερου λογισμικού, του λογισμικού ανοικτού κώδικα και των ελεύθερων προτύπων στην εκπαίδευση, με σκοπό να δοθούν λύσεις που θα κάνουν την ζωή των εκπαιδευτικών καλύτερη και την εκπαίδευση πιο χρήσιμη για τα παιδιά.
Παρατήρηση: Θεωρούμε ότι το γεγονός ότι διανέμονται εκπαιδευτικές εφαρμογές, οι οποίες λειτουργούν σε εργαστήρια με συγκεκριμένες δυνατότητες, ως τουλάχιστον άδικο για τα σχολεία που δεν τις πληρούν. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούμε σχολεία δύο ταχυτήτων που διαχωρίζονται άδικα και ίσως παράνομα λόγω των επιδόσεων των υπολογιστών τους ή των λειτουργικών τους συστημάτων.
URL: http://www.meafora.gr/?p=895
1Linux Greek Teachers: Η ομάδα αυτή αποτελείται από Έλληνες καθηγητές πληροφορικής που χρησιμοποιούν Ubuntu, Ubuntu LTSP Server ή Linux γενικότερα. Ο σκοπός της είναι να προωθήσει τη χρήση του Linux, του ελεύθερου λογισμικού, του λογισμικού ανοικτού κώδικα και της χρήσης των ελεύθερων προτύπων στην Ελληνική εκπαίδευση. Επίσης αναπτύσσει δύο έργα ελεύθερου λογισμικού, το ένα αφορά τεκμηρίωση και εκπαιδευτικές ασκήσεις και το άλλο ορισμένα προγράμματα διαχείρισης ειδικά σχεδιασμένα για την Ελληνική εκπαίδευση (http://launchpad.net/~linux.sch.gr).
του Βασίλη Νταλούκα, εκπαιδευτικού ΠΕ19
Η εφαρμογή Play and Learn αναπτύχθηκε στα πλαίσια του μεταπτυχιακού διπλώματος του γράφοντος με τίτλο «Η Χρήση Παιχνιδιών στην Εκπαιδευτική Διαδικασία (Εdutainment)». Βασίζεται στην πλατφόρμα του moodle και έχει σα στόχο να δημιουργήσει εκπαιδευτικά παιχνίδια τα οποία θα αντλούν ερωτήσεις από τη βάση ερωτήσεων του moodle και θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολλά γνωστικά αντικείμενα. Μέσα από την εφαρμογή αυτή θα διερευνηθεί αν με αυτόν τον τρόπο ένας ανήλικος ή ενήλικος μαθητής μπορεί να μάθει πιο ευχάριστα και αποδοτικά σε σχέση με τον παραδοσιακό τρόπο.
Η εφαρμογή στην παρούσα έκδοσή της περιλαμβάνει τα εξής παιχνίδια:
α) Σταυρόλεξο: Ο δάσκαλος μπορεί να ορίσει μέγιστο αριθμό γραμμών/στηλών ή λέξεων που θα περιλαμβάνει. Ο μαθητής μπορεί όποτε θέλει να πατήσει το κουμπί "Έλεγχος σταυρολέξου" για να ελέγξει ο υπολογιστής τις απαντήσεις του. Κάθε σταυρόλεξο παράγεται δυναμικά και έτσι είναι διαφορετικό ανά μαθητή.
β) Κρεμάλα: Ο δάσκαλος μπορεί να ορίσει τον αριθμό των λέξεων που θα περιλαμβάνει το κάθε παιχνίδι, αν θα εμφανίζεται το πρώτο ή το τελευταίο γράμμα καθώς και αν θα εμφανίζεται η ερώτηση και η σωστή απάντηση στο τέλος.
γ) Εκατομμυριούχος: Είναι το γνωστό τηλεπαιχνίδι.
δ) Sudoku: Εμφανίζεται στην οθόνη ένα sudoku όπου ο μαθητής αν απαντήσει σωστά σε κάποια ερώτηση του αποκαλύπτεται ένα ακόμη νούμερο, κάτι που θα τον διευκολύνει να λύσει το sudoku. Η άλλη λύση είναι να στηριχθεί στην τύχη και να προσπαθήσει να μαντέψει ένα νούμερο.
ε) Κρυπτόλεξο: Μοιάζει με το σταυρόλεξο. Εμφανίζει στο μαθητή ένα λυμένο σταυρόλεξο όπου στα μαύρα τετράγωνα υπάρχει και από ένα γράμμα. Στο κάτω μέρος υπάρχουν οι ερωτήσεις, οι απαντήσεις των οποίων είναι κρυμμένες στο κρυπτόλεξο, και ο μαθητής προσπαθεί να μαντέψει.
στ) Φιδάκι: Εμφανίζει μία πίστα με σκάλες όπου κάθε φορά ο χρήστης ρίχνει το ζάρι και του εμφανίζει μία ερώτηση. Αν απαντήσει σωστά στην ερώτηση προχωρά αλλιώς μένει στάσιμος. Αν όμως βρεθεί στην αρχή της σκάλας και απαντήσει σωστά στην ερώτηση πάει στο πάνω μέρος της σκάλας ενώ αν βρεθεί στο κεφάλι του φιδιού και απαντήσει λάθος αμέσως πάει στην ουρά του.
Η εκπαιδευτική διαδικασία υποστηρίζεται από ένα Βιβλίο με ερωτήσεις. Το βιβλίο αποτελείται από κεφάλαιο και από υποκεφάλαια. Σε μερικά από αυτά έχει αντιστοιχιστεί μία κατηγορία ερωτήσεων. Προκειμένου ο μαθητής να προχωρήσει στο διάβασμα των ερωτήσεων θα πρέπει να απαντήσει σωστά σε μία από τις ερωτήσεις που επιλέγεται τυχαία. Για το δάσκαλο υπάρχει η δυνατότητα να μετατρέψει σε βιβλίο ένα αρχείο του OpenOffice (odt).
Συνοπτικά κάθε παιχνίδι αξιοποιεί τις παρακάτω πηγές του moodle:
Παιχνίδι | Λεξιλόγιο | Ερωτήσεις | ||
Σύντομης απάντησης |
Πολλαπλής επιλογής | Ναι / Όχι | ||
Κρεμάλα | X | Χ | ||
Σταυρόλεξο | X | Χ | ||
Κρυπτόλεξο | X | Χ | ||
Sudoku | X | Χ | Χ | Χ |
Εκατομμυριούχος | Χ | |||
Βιβλίο με ερωτήσεις | X | Χ | Χ | Χ |
Φιδάκι | Χ | Χ | Χ | Χ |
Επιπλέον πλεονεκτήματα:
Η έκδοση 1.4 της εφαρμογής απαιτεί την έκδοση 1.7.2 τουλάχιστον του moodle, ενώ διατίθεται ελεύθερα με GPL άδεια από τον ιστότοπο που έχει δημιουργηθεί, στο μάθημα “Πληροφορίες / Υλικό για το module game”. Όποιος θέλει να βοηθήσει μπορεί να στείλει εικόνες για την κρεμάλα, να στείλει νέες πίστες για το φιδάκι, να μεταφράσει τα μηνύματα σε άλλες γλώσσες, να στείλει ιδέες για νέα παιχνίδια που να ταιριάζουν στη φιλοσοφία και στις δυνατότητες του moodle, να προτείνει ιδέες παιδαγωγικής αξιοποίησής του ή ακόμη καλύτερα να εφαρμόσει στην πράξη το module game στο δικό του κοινό και να στείλει αναφορά με τις παρατηρήσεις του μέσω email στη διεύθυνση game [at] bdaloukas.gr ή να τις καταγράψει απευθείας στον ιστότοπο της εφαρμογής.
URL: http://bdaloukas.gr/moodle
Το Moodle είναι δωρεάν σύστημα εξ’ αποστάσεως διδασκαλίας και χρησιμοποιείται για τη δημιουργία εικονικών (virtual) μαθημάτων. Πρόκειται για ένα λογισμικό πακέτο για την παραγωγή μαθημάτων στο διαδίκτυο και ιστοχώρων. Είναι ένα υπό ανάπτυξη project σχεδιασμένο για να υποστηρίζει το εκπαιδευτικό πλαίσιο του κοινωνικού κονστρακτιονισμού. Η φιλοσοφία του στηρίζεται στη διαπίστωση ότι ο άνθρωπος κατακτά τη γνώση όταν αλληλεπιδρά με το περιβάλλον. Επιπρόσθετα, η διαδικασία της μάθησης ενισχύεται όταν ο μαθητής δημιουργεί κάτι νέο πάνω σε αυτά τα οποία προηγουμένως έχει διδαχθεί. Παράλληλα η δημιουργία του μαθητή μοιράζεται σε μια εικονική κοινότητα όπου ανθεί η συνεργασία και η συλλογικότητα, τόσο μεταξύ μαθητών όσο και μεταξύ διδασκόντων.
Το Moodle παρέχεται ελεύθερα ως Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα (υπό τους όρους της άδειας GNU Public License). Μπορεί να εγκατασταθεί σε οποιοδήποτε υπολογιστή μπορεί να τρέξει PHP και να υποστηρίξει μια βάση δεδομένων τύπου SQL (για παράδειγμα MySQL). Μπορεί να τρέξει κάτω από Windows και Mac λειτουργικά συστήματα καθώς και σε πολλές εκδοχές του Linux (για παράδειγμα edubuntu, Red Hat ή Debian GNU).
Η λέξη Moodle ήταν στην αρχή ακρωνύμιο του Modular Object-Oriented Dynamic Learning Environment (Αρθρωτό Αντικειμενοστραφές Δυναμικό περιβάλλον Μάθησης), που είναι πολύ χρήσιμο για τους προγραμματιστές και τους θεωρητικούς της εκπαίδευσης. Είναι επίσης ένα ρήμα που περιγράφει τη διαδικασία της τεμπέλικης ελικοειδούς κίνησης μέσα σε κάτι, το να κάνεις πράγματα όπως νομίζεις εσύ ότι πρέπει να τα κάνεις, ένας διασκεδαστικός πειραματισμός που συχνά οδηγεί στη διορατικότητα και στη δημιουργικότητα. Έτσι ανταποκρίνεται και στον τρόπο που το Moodle αναπτύχθηκε και στον τρόπο που ο εκπαιδευτής ή ο μαθητής μπορούν να προσεγγίσουν τη διδασκαλία ή τη μάθηση σε ένα online μάθημα. Οποιοσδήποτε το χρησιμοποιεί είναι ένας Moodler!