Ιστοσελίδες μονάδων

Αναφορά προβλημάτων

Διαδικτυακά εργαλεία τεχνικού ελέγχου

Τεύχος 25 / Μάρτιος 2009

Στο 25o τεύχος του Ε.Δ. μπορείτε να ενημερωθείτε για το παγκόσμιο γεγονός «Η Ώρα της Γης» που θα λάβει χώρα το Σάββατο 28 Μαρτίου 2009 και ώρα 8:30 μ.μ., για το σχέδιο προμήθειας φορητών υπολογιστών στους μαθητές της Α’ Γυμνασίου που σχεδιάζει η Ειδική Γραμματεία Ψηφιακού Σχεδιασμού, για την έκδοση XO-2 του φορητού OLPC, για την εφαρμογή της εκπαιδευτικής ρομποτικής στο 1ο ΕΠΑ.Λ. Πύργου, για το λογισμικό τρισδιάστατης σχεδίασης Google SketchUp 7 και για την επίγεια ψηφιακή τηλεόραση.

Επίσης, στα εκπαιδευτικά θέματα μπορείτε να διαβάσετε για την παιδαγωγική αξιοποίηση των διαδραστικών πινάκων, ενώ στα τεχνικά θέματα για τους διαύλους επικοινωνίας PATA, SATA και eSATA.

Για το ΚΕ.ΠΛΗ.ΝΕ.Τ. Ν. Ηλείας
Νίκος Αδαμόπουλος

Περιεχόμενα

Νέα & ανακοινώσεις

• Η Ώρα της Γης - 2009
• Ρομποτική στο 1ο ΕΠΑ.Λ. Πύργου
• Φορητοί υπολογιστές στους μαθητές της Α’ Γυμνασίου;!

Infoδρόμιο

• Ψηφιακή Τηλεόραση
• Λογισμικό Google SketchUp 7
• OLPC XO-2: Εικόνες από το μέλλον

Εκπαιδευτικά θέματα

• Ο Διαδραστικός Πίνακας στην εκπαίδευση

Τεχνικά θέματα

• Δίαυλοι επικοινωνίας PATA, SATA & eSATA

Ημερολόγιο

28 Μαρτίου 2009 (8:30 έως 9:30 μ.μ.)	Σβήστε τα φώτα για μία ώρα...	«Η Ώρα της Γης»
2 Απριλίου 2009	Λήξη υποβολής συμμετοχών	Διεθνής Μαθητικός Διαγωνισμός ThinkQuest Website Competition 2009
3 Απριλίου 2009	Λήξη Α΄ Φάσης του διαγωνισμού	13ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός «ΛΥΣΙΑΣ 2009»
3–4 Απριλίου 2009	Εργασίες διημερίδας (Αλεξανδρούπολη)	3η Πανελλήνια Διημερίδα Καθηγητών Πληροφορικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
12 Απριλίου 2009	Καταληκτική ημερομηνία	11η Περίοδος Πιστοποίησης των Εκπαιδευτικών στις Τ.Π.Ε από το Ε.Π. «Κοινωνία της Πληροφορίας»
24-26 Απριλίου 2009	Εργασίες συνεδρίου (Βόλος)	1ο Εκπαιδευτικό Συνέδριο «Ένταξη και χρήση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία»

Νέα & ανακοινώσεις

Η Ώρα της Γης - 2009

Με εντυπωσιακό ρυθμό εντείνεται η συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης, φορέων και πολιτών όσο πλησιάζουμε στην «Ώρα της Γης - 2009», στις 28 Μαρτίου και ώρα 8:30 μ.μ. Η Ελλάδα αναμένεται να σκοτεινιάσει από γωνιά σε γωνιά, καθώς περισσότεροι από 350 δήμοι και κοινότητες θα ενώσουν τις δυνάμεις τους, ενώ και η συμμετοχή των πολιτών αυξάνεται αλματωδώς, αγγίζοντας τις 32.000 ατομικές εγγραφές στην επίσημη ιστοσελίδα «Ώρα της Γης – 2009», στέλνοντας ένα ισχυρό μήνυμα ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Η ένθερμη αυτή ανταπόκριση της ελληνικής κοινωνίας τοποθετεί τη χώρα μας σε αυτές με την ευρύτερη συμμετοχή.

Αρκετές ημέρες πριν από το μεγαλύτερο παγκόσμιο συμμετοχικό γεγονός κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η «Ώρα της Γης» είχε υπερκεράσει τον στόχο της συμμετοχής 1000 πόλεων και είχε ήδη ξεπεράσει τις 1500 σε ολόκληρο τον πλανήτη, ενώ η Ελλάδα βρισκόταν στις πρώτες θέσεις σε ποσοστό συμμετοχής, βάσει της άτυπης άμιλλας που διαδραματίζεται στο πλαίσιο του διεθνούς δικτύου του WWF.

Η ελληνική συμμετοχή δεν εξαντλείται στα εντυπωσιακά νούμερα αλλά ξεχωρίζει και για την πρωτοτυπία και τη δημιουργικότητα με την οποία θα δηλώσουν το παρών φορείς, δήμοι, επιχειρήσεις και σχολεία. Από τη συσκότιση στα λιμάνια του Ηρακλείου Κρήτης, της Ύδρας και της Αίγινας, μέχρι το Λόφο του Λυκαβηττού στην Αθήνα και το Λευκό Πύργο στη Θεσσαλονίκη, η τοπική αυτοδιοίκηση δείχνει την ενεργό συμμετοχή της στην Ώρα της Γης. Εξίσου σημαντική είναι και η συμμετοχή της Βουλής των Ελλήνων που, σύμφωνα με τον Πρόεδρό της Δ. Σιούφα, θα προχωρήσει σε συσκότιση των κτιρίων της. «Συγχαρητήρια. Μας συμπαρασύρετε όλους. Και στο Προεδρικό Μέγαρο κατεβάζουμε φώτα. Πάντως, είναι ευχάριστο ότι η Ελλάδα διαπρέπει. Έχουμε παγκόσμια πρωτιά για την Ώρα της Γης», επισήμανε ο κ. Παπούλιας στο διευθυντή της WWF Hellas.

URL: http://www.earthhour.org/greece

---

Ρομποτική στο 1ο ΕΠΑ.Λ. Πύργου

Οι μαθητές του τομέα Πληροφορικής του 1ου ΕΠΑ.Λ. Πύργου ξεκίνησαν τη συναρμολόγηση και τον προγραμματισμό ενός εκπαιδευτικού ρομποτικού μηχανισμού, με στόχο τη συμμετοχή τους στον 1ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Εκπαιδευτικής Ρομποτικής που συνδιοργανώνεται από τη Διερευνητική Μάθηση Α.Ε., την ΠΕΚΑΠ (Πανελλήνια Ένωση Καθηγητών Πληροφορικής) τo IEEE NTUA Student Branch και το WRO (World Robotics Olympiad) και θα διεξαχθεί το Σάββατο 2 Μαΐου 2009.

   

Πρόκειται για τον εποπτικό και εκπαιδευτικό συναρμολογούμενο ρομποτικό μηχανισμό Lego Μindstorm NXT, που διαθέτει προγραμματιζόμενο λογικό ελεγκτή, ενεργοποιητές και αισθητήρες, και που μπορεί να ελεγχθεί μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή ή ακόμα και από κινητό τηλέφωνο. Αυτό το μηχανισμό τον προμηθεύτηκε το σχολείο για την ανάπτυξη του ενδιαφέροντος και των δεξιοτήτων των μαθητών στη ρομποτική και στον προγραμματισμό.

URL: http://1epal-pyrgou.ilei.sch.gr

---

Φορητοί υπολογιστές στους μαθητές της Α’ Γυμνασίου;!

Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον ημερήσιο τύπο του Μαρτίου, με τον δικό τους φορητό υπολογιστή, τον οποίο θα προμηθεύονται δωρεάν ή με πολύ μεγάλη έκπτωση, θα διαβαίνουν την πόρτα του γυμνασίου όλοι οι μαθητές της Α΄ Γυμνασίου, πιθανότατα από τη νέα σχολική χρονιά που αρχίζει το ερχόμενο φθινόπωρο.

Αυτό προβλέπει σχέδιο της Ειδικής Γραμματείας Ψηφιακού Σχεδιασμού, το οποίο έχει ήδη ολοκληρωθεί και πρόκειται να κατατεθεί προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό, ως το φθινόπωρο πρόκειται να διατεθούν συνολικά περίπου 110.000 φορητοί υπολογιστές.

Οι διαδικασίες απόκτησης των φορητών υπολογιστών θα είναι εξαιρετικά απλές. Η συνολική δαπάνη έχει προϋπολογιστεί σε περίπου 80-90 εκατ. ευρώ, ποσό με το οποίο - εκτός των άλλων - θα τονωθεί η αγορά της πληροφορικής, ενώ παράλληλα θα αυξηθεί και η διείσδυση του γρήγορου Ίντερνετ. Η Ειδική Γραμματεία Ψηφιακού Σχεδιασμού εκτιμά ότι η απόκτηση του φορητού υπολογιστή από τους μαθητές της Α΄ τάξης του Γυμνασίου θα γίνει πρακτικά χωρίς κόστος γι΄ αυτούς, καθώς η επιδότηση ανά υπολογιστή/μαθητή θα μπορεί να φτάσει ή και να ξεπεράσει ακόμα και τα 500 ευρώ.

Η διαδικασία για τη διανομή των υπολογιστών θα είναι παρόμοια με αυτή της δράσης «Δες την Ψηφιακά», μέσω της οποίας διατέθηκαν υπολογιστές σε περίπου 25.000 πρωτοετείς αριστούχους φοιτητές. Οι μαθητές που επιθυμούν να αποκτήσουν φορητό ηλεκτρονικό υπολογιστή θα κληθούν αρχικά να δηλώσουν το ενδιαφέρον τους στο σχολείο που πρόκειται να φοιτήσουν. Στη συνέχεια το ΥΠΕΠΘ, αφού συγκεντρώσει τα στοιχεία όλων των ενδιαφερόμενων μαθητών της χώρας, σε συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία Ψηφιακού Σχεδιασμού, θα αποστείλει ταχυδρομικά στο σπίτι κάθε μαθητή ένα ειδικό εκπτωτικό κουπόνι με έναν προσωπικό κωδικό αριθμό. Ο μαθητής, μετά την παραλαβή του κουπονιού, θα απευθύνεται σε όποιο κατάστημα επιθυμεί για να αγοράσει τον φορητό που θα επιλέξει.

Όσον αφορά τον τύπο του ηλεκτρονικού υπολογιστή, αυτός θα πρέπει να είναι οπωσδήποτε φορητός, να έχει εξοπλισμό ασύρματης σύνδεσης με το Διαδίκτυο (θύρα Wi-Fi) και να διαθέτει επαρκή μνήμη και αποθηκευτικό χώρο. Επίσης, θα πρέπει να είναι εφοδιασμένος με σύγχρονο λειτουργικό σύστημα, εφαρμογές αναζήτησης και πλοήγησης στο Ίντερνετ, καθώς και με βασικές εφαρμογές αυτοματισμού γραφείου.

Αυτό που δεν έχει διευκρινισθεί ακόμα είναι η σχέση αυτού του σχεδίου με τη δράση «Φορητός Ηλεκτρονικός Υπολογιστής Ανά Μαθητή» της οποίας η δημόσια διαβούλευση είχε λάβει χώρα πριν από ένα χρόνο (βλ. σχετικό θέμα στο Ε.Δ. τ. 14, Φεβρουάριος 2008). Δηλαδή, δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο το αν πρόκειται για ένα σχέδιο ενταγμένο στη δράση «Φορητός Ηλεκτρονικός Υπολογιστής Ανά Μαθητή» ή αν πρόκειται για άλλη ανεξάρτητη δράση.

Infoδρόμιο

Ψηφιακή Τηλεόραση

του Βασίλη Αγγελόπουλου, εκπαιδευτικού ΠΕ20
Τεχνικού Υπεύθυνου ΚΕ.ΠΛΗ.ΝΕ.Τ. ΔΔΕ Ηλείας

Η εποχή της ψηφιακής επίγειας τηλεόρασης DTTV (Digital Terrestrial Television) έφτασε. Τι είναι όμως η ψηφιακή επίγεια τηλεόραση και ποιες διαφορές υπάρχουν με την αναλογική; Τι εξοπλισμό θα χρειαστούμε;

Σύμφωνα με οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να σταματήσουν την προβολή των αναλογικών προγραμμάτων μέχρι το τέλος του 2012 και να εκπέμπουν ψηφιακά. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η ποιότητα της εικόνας και του ήχου που θα λαμβάνουμε σε οποιοδήποτε δέκτη θα είναι καλύτερη, γιατί όπως γνωρίζουμε όλοι το ψηφιακό σήμα είναι απαλλαγμένο από θορύβους. Επίσης, θα υπάρχει η δυνατότητα για πολυκάναλο ήχο και για αποστολή πληροφοριών προγράμματος μέσα από το ίδιο το σήμα του τηλεοπτικού προγράμματος. Με λίγα λόγια η ποιότητα των εκπομπών που θα παρακολουθούμε θα είναι εφάμιλλη της ποιότητας ενός DVD.

Το πρόβλημα που παρουσιάζεται όμως είναι τα εκατομμύρια τηλεοράσεων σε ελληνικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο που δεν διαθέτουν ψηφιακό αποκωδικοποιητή. Στις περιπτώσεις αυτές, που είναι και οι περισσότερες, θα πρέπει οι ιδιοκτήτες τους να αναλάβουν το κόστος αγοράς ψηφιακού αποκωδικοποιητή DVB-T, ο οποίος θα μετατρέπει το ψηφιακό σήμα σε αναλογικό, και οι δέκτες θα λειτουργούν όπως παλιά. Το κόστος μίας τέτοιας συσκευής ξεκινά περίπου από τα 30 € και ανεβαίνει ανάλογα με τις απαιτήσεις. Οι νέες τηλεοράσεις ενσωματώνουν τέτοιους αποκωδικοποιητές και δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα.

Μερικά πλεονεκτήματα της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης είναι η καλύτερη ποιότητα σήματος, με πολυκάναλο ήχο, πολλαπλούς υπότιτλους και ταυτόχρονη μετάδοση πληροφοριών προγράμματος με τον ηλεκτρονικό οδηγό προγράμματος EPG. Επίσης, εξασφαλίζονται τηλεοπτικές συχνότητες, αφού από την ίδια συχνότητα μέσω πολύπλεξης στο ίδιο κανάλι UHF θα μπορούν να εκπέμπουν μέχρι και 4 κανάλια με συμβατική ποιότητα εικόνας (SDTV) ή ένα κανάλι με εικόνα υψηλής ευκρίνειας (HDTV). Μειονέκτημα είναι η αγορά του αποκωδικοποιητή που θα αναγκάσει κάθε νοικοκυριό να αναλάβει ένα μικρό κόστος για κάθε δέκτη. Επίσης, αν δεν μεταβούμε ομαλά από την μία τεχνολογία στην άλλη ενδέχεται να προκληθεί μια αναστάτωση στον κόσμο που δεν θα έχει τοποθετήσει αποκωδικοποιητές στους δέκτες του.

Στην Ελλάδα η μετάδοση ψηφιακών προγραμμάτων έχει ξεκινήσει εδώ και 3 χρόνια με την ΕΡΤ ψηφιακή η οποία μεταδίδει 4 ψηφιακά προγράμματα, το σπορ+, το πρίσμα+, το σινέ+ και το info+. Τα προγράμματα αυτά εκπέμπονται προς το παρόν σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βόλο, Τρίκαλα, Καρδίτσα και τις γύρω περιοχές τους, ενώ σύντομα το σήμα θα καλύπτει όλη την ελληνική επικράτεια. Τα προγράμματα αυτά εκπέμπονται με ψηφιακό σήμα και μπορούν να τα απολαύσουν οι τηλεθεατές που έχουν ψηφιακό δέκτη στις παραπάνω περιοχές.

URLs:
http://www.ertdigital.gr
http://el.wikipedia.org

---

Λογισμικό Google SketchUp 7

του Πανόπουλου-Κούκιου Σωτήρη
μαθητή του 3ου Γενικού Λυκείου Πύργου

Το SketchUp αρχικά ήταν ένα πρόγραμμα σχεδιασμένο από την αμερικάνικη @Last Software για αρχιτέκτονες, πολιτικούς μηχανικούς, σκηνοθέτες, παραγωγούς video-games, κ.ά. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Αύγουστο του 2000 ως ένα γενικής χρήσης εργαλείο σχεδιασμού τρισδιάστατων (3D) μοντέλων.

Κατά τη πρώτη του εμπορική επίδειξη, εκείνη τη χρονιά, κατέκτησε και το βραβείο επιλογής του κοινού (Community Choice Award), καθιστώντας το γρήγορα ως το κύριο εργαλείο πολλών βιομηχανιών αρχιτεκτονικής και σχεδιασμού κτιρίων. Το κλειδί για τη γρήγορη επιτυχία του ήταν το εύχρηστο περιβάλλον του (interface), που το έκανε κατανοητό ακόμα και στον πιο απλό χρήστη.

Το Μάρτιο του 2006 η πασίγνωστη πλέον Google αποκτά την @Last Software, αξιοποιώντας την πρόσθετη λειτουργία του SketchUp που του επέτρεπε να αλληλεπιδρά με το Google Earth. Τον Ιανουάριο του 2007 κυκλοφόρησε και επίσημα το Google SketchUp 6, ενώ το Νοέμβριο του 2008 αναβαθμίστηκε στην τρέχουσα έκδοση, επονομαζόμενη Google SketchUp 7, προσφέροντας μεγαλύτερη ευχρηστία και εισάγοντας λειτουργίες όπως το «SketchUp Component Browser με Google 3D» και το LayOut2.

   

Με το Google SketchUp 7 μπορούμε να κατασκευάσουμε εύκολα σχεδόν ο,τιδήποτε, από έναν κύβο μέχρι και ένα πολύπλοκο αυτοκίνητο. Τα βασικά του εργαλεία είναι η γραμμή, το παραλληλόγραμμο, ο κύκλος, το τόξο, η γόμα, η μετροταινία (μέτρηση αποστάσεων), το γέμισμα, η ανύψωση επιφάνειας, η μετακίνηση και η περιστροφή αντικειμένου. Με τη χρήση όλων αυτών των εργαλείων μπορούμε να σχεδιάσουμε ό,τι βάλει ο νους μας. Επίσης το Google SketchUp7 διαθέτει και εργαλεία αλληλεπίδρασης με το Google Earth. Για παράδειγμα, μπορούμε να κατεβάσουμε την εικόνα του σπιτιού μας από το Google Earth, πάνω σ’ αυτή να σχεδιάσουμε τρισδιάστατο το σπίτι κι έπειτα να το ανεβάσουμε ώστε να φαίνεται στο Google Earth. Τέλος, υπάρχει η δυνατότητα να κατεβάσουμε έτοιμα αντικείμενα από το Google 3D Warehouse για να πλουτίσουμε τις δημιουργίες μας.

Το Google SketchUp διατίθεται σε δύο εκδόσεις, την Free και την PRO. Η Free έκδοση διατίθεται, όπως είναι λογικό, δωρεάν. Οι βασικές διαφορές είναι η προσθήκη των λειτουργιών LayOut2 και Style Builder στη PRO. Με το LayOut2 οι χρήστες μπορούν να μετατρέψουν τα τρισδιάστατα μοντέλα που κατασκευάζουν με το SketchUp PRO 7 σε δισδιάστατες (2D) επαγγελματικές παρουσιάσεις γρήγορα και εύκολα, προσθέτοντας κείμενο και λεζάντες. Με το Style Builder μπορούμε να μετατρέψουμε τα μοντέλα μας σε σχέδια, προσδίδοντάς τους μια καλλιτεχνική πινελιά.

Κατεβάστε τη Free έκδοση και δημιουργήστε τα σχέδιά σας ελεύθερα! Αξίζει!

URL: http://sketchup.google.com

   

---

OLPC XO-2: Εικόνες από το μέλλον

του Δημήτρη Δαούση, εκπαιδευτικού ΠΕ19
Τεχνικού Υπεύθυνου ΚΕ.ΠΛΗ.ΝΕ.Τ. ΔΔΕ Ηλείας

Το νέο φορητό XO-2 του μη κερδοσκοπικού οργανισμού OLPC (One Laptop Per Child), που οραματίστηκε ο Nicolas Negroponte, προβλέπεται να κυκλοφορήσει το 2010, έχει σχεδόν το μισό μέγεθος από το παλιό, είναι πιο ελαφρύ, καταναλώνει 1 watt, και θα είναι ίσως ο πρώτος φορητός υπολογιστής που θα μπορεί να αντικαταστήσει εξ’ ολοκλήρου τα βιβλία.

Μοιάζει σαν ένα ebook, δεν έχει πληκτρολόγιο και ποντίκι αλλά δύο οθόνες αφής, με την ίδια ευκρίνεια με την υπάρχουσα οθόνη του OLPC XO (1200x900 στα 200DPI), χαρακτηριστικό που θα επιτρέψει τη μεγαλύτερη διαδραστικότητα του χρήστη. Όποτε χρειάζεται η μία οθόνη θα γίνεται πληκτρολόγιο, θα μπορούν να φορτωθούν δύο σελίδες στις οθόνες και να πάρει τη μορφή βιβλίου, οι δύο οθόνες να γίνονται σαν μία συνεχόμενη, θα παίζει παιχνίδια όπως σκάκι και τάβλι με φυσικό τρόπο και πολλά ακόμη.

Η επόμενη γενιά του OLPC θα χρησιμοποιεί κατά πάσα πιθανότητα επεξεργαστή ARM αφήνοντας τον γερασμένο πλέον AMD Geode. Η κίνηση αυτή φαίνεται μάλλον παράξενη καθώς τα Windows XP δεν υποστηρίζουν τους συγκεκριμένους επεξεργαστές. Το ίδρυμα OLPC τους τελευταίους μήνες έχει παρουσιάσει μία σαφή στροφή της πολιτικής του υπέρ της Microsoft. Ο ίδιος ο Negreponte δήλωσε ότι ελπίζει η Microsoft να κάνει τα Windows XP συμβατά με τους επεξεργαστές ARM μέχρι τότε.

To μηχάνημα αυτό αναμένεται να προκαλέσει μεγάλη επανάσταση στο χώρο των υπολογιστών, ειδικά των φορητών, μια και θα αναγκάσει τον ανταγωνισμό να κυκλοφορήσει δικά του παρόμοια μοντέλα και σε ανταγωνιστικές τιμές. Να επισημανθεί ότι το OLPC XO είναι αυτό που κατά κάποιο τρόπο δημιούργησε την αγορά των Netbooks, που εμφανίζει μεγάλη επιτυχία.

URL: http://www.olpcnews.com/laptops/xo2

   

Εκπαιδευτικά θέματα

Ο Διαδραστικός Πίνακας στην εκπαίδευση

Ο διαδραστικός πίνακας (Interactive Whiteboard) είναι μία λευκή επιφάνεια αφής στο μέγεθος ενός παραδοσιακού μαυροπίνακα ή ενός λευκού πίνακα με μαρκαδόρο. Ο διαδραστικός πίνακας συνδέεται σε μία θύρα USB ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή ή ακόμα και με ασύρματη τεχνολογία Bluetooth. Αρκετοί χρειάζονται έναν βιντεοπροβολέα για την προβολή της οθόνης του υπολογιστή στην οθόνη τους, αλλά κάποια μοντέλα έχουν ενσωματωμένο προβολέα πίσω από την οθόνη. Ο πρώτος διαδραστικός πίνακας δημιουργήθηκε από τη SMART Technologies το 1991.

Ο χρήστης μπορεί να χρησιμοποιήσει το δάχτυλό του σαν ποντίκι υπολογιστή ή μπορεί να γράψει επάνω στον πίνακα με έναν από τους ειδικούς μαρκαδόρους, που δεν λερώνουν και δεν αδειάζουν από μελάνι, καθώς το ίχνος που αφήνουν είναι, απλώς, μία ψηφιακή εικόνα. Επίσης, ο χρήστης μπορεί να μετακινήσει και να περιστρέψει αντικείμενα με το χέρι του, να γράψει πάνω σε ειδικά προβαλλόμενο πληκτρολόγιο και γενικά να κάνει με πολύ άμεσο και απλό τρόπο ό,τι μπορεί να κάνει με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Οι δυνατότητες των διαδραστικών πινάκων

Με τους διαδραστικούς πίνακες ο εκπαιδευτικός:

• γράφει με τους μαρκαδόρους όπως σε έναν παραδοσιακό πίνακα
• αποθηκεύει στη μνήμη του υπολογιστή το μάθημά του σε μορφή βίντεο ή διαδοχικών εικόνων
• πραγματοποιεί παρουσιάσεις, προβάλει ταινίες
• με τη βοήθεια των μαρκαδόρων γράφει ή επισημαίνει ό,τι χρειάζεται πάνω στο προβαλλόμενο υλικό, χωρίς να το αλλοιώνει
• κατασκευάζει πλάνα μαθήματος σε μορφή εντυπωσιακών παρουσιάσεων, χάρη σε κατάλληλο λογισμικό που παρέχεται μαζί με τον πίνακα
• μετακινεί, περιστρέφει και αλλάζει μέγεθος σε αντικείμενα χρησιμοποιώντας μόνο το δάχτυλό του
• μπορεί να χρησιμοποιήσει διαδραστικά παιχνίδια, ασκήσεις, κ.λπ.

Τα κυριότερα πλεονεκτήματα της διδασκαλίας με διαδραστικούς πίνακες:

• Δεν απαιτείται προσαρμογή από τους εκπαιδευτικούς. Με τους διαδραστικούς πίνακες μπορεί κανείς να κάνει ό,τι και με τους παραδοσιακούς πίνακες, επομένως ο εκπαιδευτικός μπορεί να επαναλάβει χωρίς καμία αλλαγή τις επιτυχημένες μεθόδους διδασκαλίας που είχε εφαρμόσει στο παρελθόν.
• Οι μαρκαδόροι δεν λερώνουν, δεν καταναλώνουν μελάνι και δεν είναι επικίνδυνοι για τα παιδιά. Επιπλέον, μπορεί κανείς να γράψει με αυτούς πάνω σε πρωτότυπο υλικό (π.χ. σημειώσεις, ταινίες, φωτογραφίες, κ.λπ.), χωρίς να το αλλοιώσει στο ελάχιστο.
• Η επιφάνειά τους είναι ανθεκτική, επιτρέποντας τη χρήση σε πραγματικές συνθήκες διδασκαλίας.
• Δεν απαιτούν παρά ελάχιστες βασικές γνώσεις χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών. Εκεί όπου κάποιος έκανε κλικ με το ποντίκι, τώρα απλώς αγγίζει με το δάχτυλό του.
• Η χρήση των χεριών αντί του πληκτρολογίου και του ποντικιού επιτρέπει την άμεση σχέση του διδασκόμενου με το εκπαιδευτικό εργαλείο, με αποτέλεσμα η προσοχή να επικεντρώνεται στο διδακτικό αντικείμενο και όχι στο διδακτικό μέσο.
• Υποστηρίζουν την καταγραφή ολόκληρων μαθημάτων (είτε σε μορφή ταινίας, είτε σε μορφή στατικών διαφανειών). Ο δάσκαλος μπορεί να επαναχρησιμοποιήσει και να βελτιώσει ακόμα και αυθόρμητες εκπαιδευτικές τεχνικές.
• Συνδυάζονται με εκπαιδευτικό λογισμικό που επιτρέπει την κατασκευή πλάνων μαθημάτων, εντυπωσιακών παρουσιάσεων και σημειώσεων, εποπτικών ασκήσεων και παιχνιδιών. Με λίγη φαντασία ο εκπαιδευτικός μπορεί να κατασκευάσει πολύ δυνατά εργαλεία για εξειδικευμένα διδακτικά αντικείμενα. Ορισμένα τέτοια εργαλεία ή πλάνα μπορούν να βρεθούν στο διαδίκτυο ακόμα και δωρεάν.

Ο διαδραστικός πίνακας στην εκπαίδευση¹

Οι εκπαιδευτικοί ήταν οι πρώτοι που αναγνώρισαν τις δυνατότητες του διαδραστικού πίνακα ως εργαλείου που βελτιώνει τα μαθησιακά αποτελέσματα και διευκολύνει την προετοιμασία του μαθήματος. Σταδιακά, ο διαδραστικός πίνακας εισήχθηκε στην Εκπαίδευση με πρωτοπόρους τη Μεγάλη Βρετανία, τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και τις Η.Π.Α.. Η χρήση του συνοδεύτηκε από εκτενείς έρευνες για την αποτελεσματικότητά του και πολλοί ερευνητές όπως οι Beeland, Cunningham, Latham, Pugh, Carter, Bush, Cooper, Richardson, Cogill και άλλοι, ασχολήθηκαν την τελευταία πενταετία με μελέτες χρήσης του στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, καθώς και σε τάξεις μαθητών με ειδικές ανάγκες.

Οι διαδραστικοί πίνακες αποτελούν έναν πολύ αποτελεσματικό τρόπο διάδρασης με ψηφιακό υλικό και πολυμέσα σε ένα περιβάλλον εκπαίδευσης με πολλά άτομα. Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες στο διαδραστικό πίνακα περιλαμβάνουν διαμόρφωση κειμένου και εικόνων, δημιουργία, εκτύπωση και αποθήκευση σημειώσεων για διαμοιρασμό στους μαθητές, έντυπα ή ηλεκτρονικά σε κοινό αποθηκευτικό χώρο στον υπολογιστή ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Δίνεται η δυνατότητα προβολής ιστοσελίδων και βίντεο από το Διαδίκτυο, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύκολα για Προβολές και Προγράμματα καθώς ο διαδραστικός πίνακας είναι ιδανικός για επίδειξη.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παράδειγμα για να δείξει στους μαθητές πως θα χρησιμοποιήσουν μια εφαρμογή - επίδειξη ενός εκπαιδευτικού λογισμικού, για να παρουσιαστεί η δουλειά ενός μαθητή σε όλη την τάξη, να δείξει βίντεο που εξηγούν δύσκολες έννοιες, για να βοηθήσει οπτικούς μαθητές ή μαθητές με ειδικές ανάγκες, για να δημιουργήσει σημειώσεις, σχήματα, χάρτες και να τα αποθηκεύσει για μελλοντική χρήση.

Οι διαδραστικοί πίνακες παρουσιάζουν κάθε εκπαιδευτική πηγή με ένα ιδιαίτερα ελκυστικό τρόπο και κάνουν την εκπαίδευση πιο διασκεδαστική, τόσο για τους εκπαιδευόμενους όσο και για τους εκπαιδευτές, με χρήση περισσότερων και μεγαλύτερης ποικιλίας μέσων εκπαίδευσης. Επίσης, είναι κατάλληλοι για τις ανάγκες μικρών και μεγάλων σε πλήθος τάξεων. Μαθητές με ειδικές ανάγκες ειδικότερα, μπορούν να επωφεληθούν από την παρουσίαση πολυμεσικού περιεχομένου στη μεγάλη οθόνη, καθώς τους βοηθά και στην επεξεργασία της πληροφορίας και την προσαρμογή τους στην τάξη. Παράλληλα ενθαρρύνουν την κριτική σκέψη. Οι διαδραστικοί πίνακες μπορούν να επηρεάσουν τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες με διάφορους τρόπους, όπως με το να κρατούν αμείωτη την προσοχή των μαθητών στο μάθημα, να τους δίνουν κίνητρα και να προωθούν τον ενθουσιασμό για μάθηση, ενώ ταυτόχρονα να τους δίνουν και περισσότερες ευκαιρίες για συμμετοχή, συνεργασία και ανάπτυξη προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων. Οι διαδραστικοί πίνακες υποστηρίζουν και χρησιμοποιούνται σε πολλά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που αφορούν μαθητές με προβλήματα ακοής και όρασης ενώ δεν είναι αναγκαία η χρήση πληκτρολογίου, πράγμα που διευκολύνει την πρόσβαση ειδικότερα για παιδιά, μεγαλύτερους σε ηλικία και άτομα με ειδικές ανάγκες. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι σημειώσεις που γίνονται κατά τη διάρκεια του μαθήματος μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στις επαναλήψεις που κάνουν οι μαθητές, και να οδηγήσουν σε καλύτερα αποτελέσματα την παρακολούθηση των μαθητών. Εκτός των θετικών επιδράσεων στην εκπαίδευση, οι έρευνες έδειξαν ότι η σχεδίαση του μαθήματος πάνω στο διαδραστικό πίνακα μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να κατευθύνουν την προετοιμασία τους, να γίνουν πιο ικανοί στις νέες τεχνολογίες και να αυξήσουν την παραγωγικότητα τους. Τέλος, παρέχεται η δυνατότητα να διδάξουν και από απόσταση.

Τα αποτελέσματα των ερευνών έδειξαν ότι οι διαδραστικοί πίνακες έχουν θετικό αντίκτυπο στην συμμετοχή των μαθητών, την προσοχή τους στο μάθημα και την αύξηση των δυνατοτήτων τους να συμμετάσχουν σε διαφορετικά εκπαιδευτικά μοντέλα και τη δυνατότητα να ενισχύσουν την κατανόηση και την επανάληψη. Οι έρευνες έδειξαν ακόμα ότι ο σχεδιασμός του μαθήματος σε διαδραστικό πίνακα μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να κατευθύνουν την προετοιμασία τους και να είναι πιο αποτελεσματικοί στην ενσωμάτωση των Νέων Τεχνολογιών στο μάθημα και με αυτό τον τρόπο να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους. Σε όλο τον κόσμο γίνεται προσπάθεια για τη βέλτιστη ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση. Ιδιαίτερα εντυπωσιακός είναι ο προγραμματισμός χρήσης των διαδραστικών πινάκων στην Κύπρο, όπως παρουσιάζεται μέσα από το Πρόγραμμα Χρήσης ΤΠΕ στο Κυπριακό Εκπαιδευτικό Σύστημα και περιλαμβάνει την εγκατάσταση 4.646 διαδραστικών πινάκων στα Κυπριακά σχολεία, μέχρι το τέλος του 2009.

Η νέα τάση και προσπάθεια σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε χώρες με ήδη ανεπτυγμένη υπολογιστική και δικτυακή υποδομή, είναι η μετάβαση από την Κοινωνία της Πληροφορίας στην Κοινωνία της Γνώσης. Η ενσωμάτωση της τεχνολογίας του διαδραστικού πίνακα στη σχολική τάξη, αποτελεί μια συναρπαστική εξέλιξη – πρόκληση για τις υποθέσεις που κάναμε μέχρι τώρα για το ρόλο της τεχνολογίας στη μάθηση. Η συγκεκριμένη τεχνολογία δίνει έμφαση στις στρατηγικές μάθησης που αφορούν στο Μάθημα για Όλη την Τάξη και αποτελεί ένα πολύ δυνατό εργαλείο που προσφέρει προστιθέμενη αξία στις μεθόδους επίδειξης και μοντελοποίησης, βελτιώνει την ποιότητα της αλληλεπίδρασης και αξιολόγησης από τον καθηγητή μέσα από την προαγωγή αποτελεσματικών ερωτήσεων, ισορροπεί τη δημιουργία πηγών από τον εκπαιδευτικό για το μάθημά του, με το σχεδιασμό του μαθήματος, ενώ παράλληλα αυξάνει το ρυθμό και το βάθος της μάθησης. Τέλος, καθώς θυμίζει πολύ τον παραδοσιακό μαυροπίνακα, δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας ακόμα και στους τεχνοφοβικούς καθηγητές, προκειμένου να τον χρησιμοποιήσουν στο μάθημά τους.

   

Παιδαγωγική αξιοποίηση²

Από τη διαθέσιμη διεθνή έρευνα, αλλά και από την εμπειρική παρατήρηση προκύπτουν αρκετά προφανή συμπεράσματα όπως:

α) οι διαδραστικοί πίνακες έχουν θετική επίδραση ως προς την εμπλοκή των μαθητών

β) δημιουργούνται πρόσθετα κίνητρα για τους μαθητές

γ) ενισχύεται η ικανότητα εξυπηρέτησης διαφορετικών μοντέλων μάθησης (π.χ. εμπεριέχοντας και μαθητές με ειδικές ανάγκες)

δ) υποστηρίζεται η δυνατότητα να ενισχυθεί η αντιληπτική και η μνημονική ικανότητα των μαθητών

ε) βελτιώνεται συνολικά η διαδικασία ανακεφαλαίωσης

Επιπλέον, οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι ο σχεδιασμός μαθημάτων τα οποία γίνονται με τη χρήση διαδραστικού πίνακα μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς στο να είναι πιο αποτελεσματικοί στην ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία τους και να βελτιώσουν τις προσωπικές τους ικανότητες προγραμματισμού διδασκαλίας.

Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι μια τέτοια τεχνολογία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί με μοναδικά δημιουργικούς τρόπους πέρα και πάνω από τις κλασσικές δυνατότητες διδασκαλίας του παραδοσιακού μαυροπίνακα ή οποιασδήποτε άλλης μεθόδου προβολής. Όπως αναφέρεται στη βιβλιογραφία «στα χέρια ενός δασκάλου ο οποίος ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτόνομης και δημιουργικής σκέψης, οι διαδραστικοί πίνακες θα χρησιμοποιηθούν για να επεκτείνουν αυτή την προοπτική... Τελικά δεν είναι τι χρησιμοποιείς αλλά πώς το χρησιμοποιείς».

---

¹ Από την εισήγηση «Ο Διαδραστικός Πίνακας στην Εκπαίδευση», των Β. Νιάρρου και Ε. Γρουσουζάκου, Πρακτικά του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «Αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. στη Διδακτική Πράξη» (Σύρος, 4-6 Μαΐου 2007).

² Από την εισήγηση «Από το Μαυροπίνακα στην Παιδαγωγική Αξιοποίηση του Διαδραστικού πίνακα: Γεωγραφία, Γλώσσα και Μαθηματικά ΣΤ’ Δημοτικού», του Δ. Μητάκου, Πρακτικά του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «Αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. στη Διδακτική Πράξη» (Σύρος, 4-6 Μαΐου 2007).

Τεχνικά θέματα

Δίαυλοι επικοινωνίας PATA, SATA & eSATA

του Νίκου Αδαμόπουλου, εκπαιδευτικού ΠΕ19
Υπεύθυνου ΚΕ.ΠΛΗ.ΝΕ.Τ. ΔΔΕ Ηλείας

Δίαυλος επικοινωνίας PATA

Το ΑΤΑ (Advanced Technology Attachment) είναι πρότυπο διεπαφής για τη διασύνδεση εσωτερικών μονάδων αποθήκευσης με τον υπολογιστή. Το πρότυπο ATA έχει να παρουσιάσει μια μακρά ιστορία εξέλιξης, περιλαμβάνοντας την ανάπτυξη της διεπαφής IDE (Integrated Drive Electrσonics) της εταιρίας Western Digital. Έτσι, στην πράξη χρησιμοποιούνται πολλά συνώνυμα για τις διάφορες εκδόσεις και παραλλαγές του ATA, όπως φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα. Μάλιστα, μετά την εισαγωγή του προτύπου SATA (Serial ATA) το 2003, το αρχικό ATA μετονομάστηκε αναδρομικά σε PATA (Parallel ATA).

Αν και το ΑΤΑ δημιουργήθηκε αρχικά για τη διασύνδεση σκληρών δίσκων, στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε και για μονάδες CD-ROM, DVD-ROM, tape drives, Zip drives, κ.ά. Για να είναι εφικτή η μετάδοση εντολών όπως "media eject", έγινε εισαγωγή του προτύπου ATAPI (ATΑ Packet Interface), το οποίο θεωρείται πλέον αναπόσπαστο τμήμα του ATA που αφορά στις "speaking ATA" συσκευές, όπως αυτές αποκαλούνται.

Name	Year	MB/sec
ATA-1	1986	8.3	IDE, ATA
ATA-2	1994	16.7	EIDE, Fast-IDE, Fast-ATA, Fast-ATA-2, Ultra-ATA
ATA-3	1996	16.7
ATA/ ATAPI-4	1997	33,3	Ultra-ATA/33, UDMA/33
ATA/ ATAPI-5	1998	66.7*	Ultra-ATA/66, UDMA/66, UDMA4, PATA/66
ATA/ ATAPI-6	2000	100*	Ultra-ATA/100, UDMA/100, UDMA5, PATA/100
ATA/ ATAPI-7	2001	133*	Ultra-ATA/133, UDMA/133, UDMA6, PATA/133

Η μετάδοση δεδομένων στο ATA γίνεται παράλληλα ανά 16 bit. Στις αρχικές εκδόσεις αναπτύχθηκε ο τύπος μετάδοσης PIO mode (Programmed I/O). Όπως φαίνεται στον επόμενο πίνακα, ο μέγιστος ρυθμός μετάδοσης είναι 16,6 MB/sec (PIO Mode 4). Ένας άλλος τύπος που συνέχισε να εξελίσσεται και στις πιο πρόσφατες εκδόσεις του ATA είναι το DMA mode που υποστηρίζει ρυθμούς έως 133 MB/sec (Ultra DMA Mode 6) (βλ. σχετικό θέμα στο Ε.Δ. τ. 16, Απρίλιος 2008).

PIO modes	MB/sec		Ultra DMA modes	MB/sec
0 1 2 3 4	3.3 5.2 8.3 11.1 16.6		0 1 2 3 4 5 6	16.7 25.0 33.3 44.4 66.7 100 133

Όπως φαίνεται στις παραπάνω εικόνες, η παροχή ηλεκτρικής ισχύος στη μονάδα γίνεται μέσω ενός καλωδίου που ξεκινά από το τροφοδοτικό του υπολογιστή και καταλήγει σε βύσμα τύπου Molex 4 επαφών, από όπου παρέχονται οι τάσεις 12V, 5V και Gnd.

Για τη διασύνδεση της μονάδας αποθήκευσης με τη μητρική πλακέτα του υπολογιστή χρησιμοποιείται υποδοχή 40 επαφών, ενώ το αντίστοιχο καλώδιο έχει τη μορφή καλωδιοταινίας. Το μέγιστο μήκος του καλωδίου είναι 46 cm, επιτρέποντας έτσι διασυνδέσεις μόνο στο εσωτερικό της κεντρικής μονάδας του υπολογιστή. Το καλώδιο περιλαμβάνει 2 ή 3 βύσματα ώστε να μπορεί να συνδέεται η μητρική πακέτα με 1 ή 2 μονάδες αποθήκευσης αντίστοιχα.

Αρχικά οι καλωδιοταινίες ΑΤΑ (IDE) αποτελούνταν από 40 γραμμές. Στη συνέχεια, για την επίτευξη υψηλότερων ρυθμών, δημιουργήθηκε μια παραλλαγή η οποία αποτελείται από 80 γραμμές. Οι επιπλέον 40 γραμμές είναι γείωση (Gnd) και προστέθηκαν εναλλάξ ανάμεσα στις ήδη υπάρχουσες για να αντιμετωπίσουν τα φαινόμενα των ηλεκτρομαγνητικών παρεμβολών ανάμεσα στις γειτονικές γραμμές. Έτσι, παρόλο που το νέο καλώδιο δεν διαφέρει σε μέγεθος ούτε έχει εμφανώς διαφορετικά βύσματα από το απλό, ωστόσο είναι υποχρεωτικό προκειμένου να επιτευχθούν οι υψηλότεροι ρυθμοί μετάδοσης των εκδόσεων από την PΑΤΑ/66 και μετά. Στο καλώδιο 40-wire όλα τα βύσματα συνήθως είναι μαύρου χρώματος ενώ η καλωδιοταινία είναι γκρι. Στο καλώδιο 80-wire τα βύσματα συνήθως είναι διαφορετικού χρώματος: μπλε για το άκρο της μητρικής πλακέτας, γκρι στη μεσαία θέση και μαύρο για το άλλο άκρο. Επίσης, στο καλώδιο 80-wire οι καλωδιοταινία συνήθως είναι κίτρινη.

Συνήθως στις μητρικές πλακέτες ενσωματώνονταν 2 ελεγκτές IDE (primary και secondary), στον καθένα από τους οποίους μπορούσαν να συνδεθούν μέχρι 2 μονάδες αποθήκευσης τύπου ATA/ATAPI, επομένως μέχρι 4 μονάδες συνολικά. Σήμερα, με τη γενική επικράτηση του SATA, μπορεί σε μία μητρική πλακέτα να υπάρχει μόνο ένας ελεγκτής IDE, ή ακόμα και κανένας.

Στις επόμενες εικόνες φαίνονται διάφοροι τρόποι διασύνδεσης των μονάδων αποθήκευσης. Βέβαια, προτείνεται να μη συνδέονται στην ίδια καλωδιοταινία 2 μονάδες, αν είναι εφικτό, αφού όταν θα πρέπει να μεταφερθούν δεδομένα από τη μία μονάδα στην άλλη τότε η διαδικασία αυτή θα καθυστερεί περισσότερο.

      

Σύνδεση μονάδων αποθήκευσης σε καλωδιοταινίες ATA (IDE)

Στην περίπτωση που σε μία καλωδιοταινία συνδέονται 2 μονάδες αποθήκευσης, θα πρέπει να καθοριστεί ποια από αυτές θα λειτουργεί ως master (device 0) και ποια ως slave (device 1), μέσω βραχυκυκλωτήρων (jumpers), όπως φαίνεται και στην επόμενη εικόνα.

Master (MA ή DS) Για μία μονάδα (single) ή την κύρια μονάδα αποθήκευσης Slave (SL ή PK) Για τη δευτερεύουσα μονάδα Cable Select (CS) Ο καθορισμός γίνεται από τη θέση της μονάδας στην καλωδιοταινία (υπό προϋποθέσεις)

Καθορισμός μονάδας master ή slave μέσω βραχυκυκλωτήρα

Να σημειωθεί ότι για να είναι δυνατός ο καθορισμός μιας μονάδας ως master ή slave μέσω της δυνατότητας Cable Select, επειδή σε αυτήν την περίπτωση χρησιμοποιείται η επαφή CSEL του καλωδίου (pin 28), τότε αυτό θα πρέπει να πληροί μια από τις εξής προϋποθέσεις:

α) Αν πρόκειται για 40-wire καλωδιοταινία τότε θα πρέπει να έχει κοπεί η επαφή CSEL ανάμεσα στα δύο βύσματα στα οποία θα συνδεθούν οι μονάδες αποθήκευσης. Έτσι η μονάδα master θα είναι αυτή που συνδέεται στο μεσαίο βύσμα και η μονάδα slave στο ακραίο βύσμα. Όμως, αν δεν υφίσταται η μονάδα slave τότε θα προκαλούνται ανακλάσεις των ηλεκτρικών σημάτων πάνω στο καλώδιο, ειδικά στους υψηλούς ρυθμούς μετάδοσης, οπότε αυτή εκδοχή δεν προτείνεται.

β) Αν πρόκειται για 80-wire καλωδιοταινία, επειδή στο μαύρο βύσμα η επαφή CSEL είναι ενωμένη κανονικά ενώ στο γκρι όχι, τότε προκύπτει ότι η μονάδα master θα είναι αυτή που συνδέεται στο μαύρο βύσμα (στο ακραίο) και η μονάδα slave στο γκρι (στο μεσαίο).

Πάντως, αν μέσω των βραχυκυκλωτήρων καθοριστούν σαφώς οι συσκευές master και slave, τότε δεν παίζει ρόλο σε ποιο βύσμα της καλωδιοταινίας θα συνδεθούν.

Καλώδιο SATA στα αριστερά και PATA (IDE) στα δεξιά

Μητρική πλακέτα με 2 υποδοχές PATA (IDE) στα αριστερά και 4 υποδοχές SATA δεξιότερα

Δίαυλος επικοινωνίας SATA

Το SATA (Serial ATA) είναι το σύγχρονο πρότυπο για τη διασύνδεση μονάδων αποθήκευσης με τον υπολογιστή. Σήμερα πλέον έχει αντικαταστήσει σχεδόν πλήρως τον παράλληλο δίαυλο PATA. Σε αντίθεση με αυτόν, μεταφέρει τα δεδομένα σειριακά αντί παράλληλα. Αυτό δίνει το πλεονέκτημα των λιγότερων καλωδιώσεων και, κατά συνέπεια, του πιο λιτού σχεδιασμού.

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι διάφορες εκδόσεις του SATA. Στην 1η έκδοσή του υποστήριζε ρυθμό μετάδοσης μέχρι 150 MB/sec, ενώ η τελευταία 3η έκδοσή του υποστηρίζει ρυθμό μετάδοσης μέχρι 600 MB/sec. Βέβαια, να σημειωθεί ότι μέχρι πριν λίγα χρόνια οι μηχανικοί σκληροί δίσκοι διαχειρίζονταν δεδομένα με ρυθμούς συνήθως έως 40 με 50 MB/sec, ενώ σήμερα μπορούν να φτάσουν μέχρι και 130 MB/sec, δηλαδή με ταχύτητες που καλύπτονται ακόμα και από τις προδιαγραφές του PATA/133. Όμως, τα υψηλής απόδοσης flash drives που έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούνται μπορούν να μεταφέρουν δεδομένα με ρυθμούς που φτάνουν τα 200 MB/sec. Επίσης, η ενσωματωμένη μνήμη cache που πολλές μονάδες αποθήκευσης διαθέτουν είναι δυνατό να αυξήσει τους παραπάνω ρυθμούς μετάδοσης, γεγονός που κάνει χρήσιμη την ύπαρξη αυτών των νεότερων εκδόσεων του προτύπου SATA.

Name	Year	MB/sec
SATA	2003	150	SATA 1.5 Gb/s, SATA 1, SATA/150
SATA 2	2004	300	SATA 3 Gb/s, SATA II, SATA/300
SATA 3	2009	600	SATA 6 Gb/s, SATA/600
Name	Year	MB/sec
eSATA	2004	300	external SATA 3 Gb/s

Όπως φαίνεται στις παραπάνω εικόνες, η παροχή ηλεκτρικής ισχύος στη μονάδα γίνεται μέσω ενός καλωδίου που ξεκινά από το τροφοδοτικό του υπολογιστή και καταλήγει σε βύσμα τύπου «L» (L-connector) 15 επαφών, από όπου παρέχονται οι τάσεις 12V, 3.3V, 5V και Gnd. Βέβαια, τον πρώτο καιρό πολλοί κατασκευαστές εφοδίαζαν τις μονάδες και με υποδοχή τύπου Molex (τύπου PATA) ώστε να είναι δυνατή η χρήση των παλιότερων τροφοδοτικών που δεν παρείχαν σύνδεση τροφοδοσίας SATA. Έτσι, συνήθως στις μονάδες δεν γίνεται χρήση της τάσης των 3.3V, γεγονός που επιτρέπει ακόμα και τη χρήση απλών μετατροπέων τροφοδοσίας από PATA σε SATA.

   

Μετατροπείς καλωδίων δεδομένων και τροφοδοσίας από PATA σε SATA

Για τη διασύνδεση κάθε μονάδας αποθήκευσης με τη μητρική πλακέτα του υπολογιστή χρησιμοποιείται ξεχωριστό καλώδιο με βύσματα τύπου «L» 7 επαφών και στα δύο άκρα. Το μέγιστο μήκος είναι 1 m. Η ύπαρξη λιγότερων γραμμών, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές καλωδιοταινίες των 40 επαφών, επιτρέπει τον καλύτερο αερισμό της κεντρικής μονάδας του υπολογιστή και, παράλληλα, επιτυγχάνει την αποφυγή των ηλεκτρομαγνητικών παρεμβολών. Τα βύσματα που χρησιμοποιεί ο δίαυλος SATA είναι πιο εύχρηστα και, παράλληλα, αποκλείουν τη λανθασμένη τοποθέτησή τους. Για την μεταφορά δεδομένων απαιτείται λιγότερη ενέργεια, χαρακτηριστικό που κάνει τον δίαυλο ιδανικό για τους φορητούς υπολογιστές.

Δίαυλος επικοινωνίας eSATA

Το πρότυπο eSATA (external SATA) δημιουργήθηκε το 2004 με σκοπό τη διασύνδεση εξωτερικών μονάδων αποθήκευσης SATA. Το eSATA προδιαγράφει διαφορετικά βύσματα τύπου «Ι» (I-connector), στη θέση των βυσμάτων τύπου «L», ενώ το μέγιστο μήκος του καλωδίου φτάνει τα 2 m. Ο ρυθμός μετάδοσης φτάνει τα 300 MB/sec.

Να σημειωθεί ότι πριν την καθιέρωση του προτύποexternal SATAυ eSATA κάποιοι κατασκευαστές εξωτερικών μονάδων αποθήκευσης SATA χρησιμοποίησαν τους εσωτερικούς συνδέσμους του SATA (L-connector), ή ακόμα και βύσματα άλλων προτύπων, όπως του IEEE 1394 Firewire. Έτσι, όλα αυτά τα προϊόντα δεν είναι συμβατά με το eSATA.

eSATA I-connector (μέγιστο μήκος: 2 m) SATA L-connector (μέγιστο μήκος: 1 m)

Βύσματα καλωδίων eSATA και SATA

Στο μέσο διακρίνονται 2 θύρες τύπου eSATA

URLs:
http://en.wikipedia.org/wiki/Advanced_Technology_Attachment
http://en.wikipedia.org/wiki/Serial_ATA
http://el.wikipedia.org/wiki/SATA
http://www.serialata.org